"ถึงกายป่วย แต่ใจไม่ป่วย"

        นี่น่าจะเป็นคำแรกที่นึกถึงหลังจากได้ทำความรู้จักกับโรงพยาบาลชื่อดังในจังหวัดขอนแก่นครับ

        ผมคิดว่าหลายคนน่าจะเคยได้ยินชื่อนี้ผ่านหูกันมาไม่มากก็น้อย กับ "โรงพยาบาลราชพฤกษ์" โรงพยาบาลเอกชนแห่งแรกของจังหวัดขอนแก่น

        จะว่าไปแล้วถ้าให้พูดถึงต้องบอกว่าประวัติความเป็นมาของเค้านับว่ายาวนานไม่น้อยทีเดียว

        เพราะโรงพยาบาลนี้ดำเนินธุรกิจมาแล้วเกือบ 30 ปี เป็นที่รู้กันดีว่าเค้าไม่ตั้งเป้าในเรื่องของ "มูลค่า" แต่ใส่ใจกับคำว่า "คุณค่า" มากกว่า

        สมัยนั้นการจะก่อตั้งโรงพยาบาลเอกชนนับว่าไม่ง่ายเลยนะ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่คนอาจจะไม่ได้มีกำลังจ่ายมากเมื่อเทียบกับเมืองหลวงอย่างกรุงเทพฯ

        แต่ถึงอย่างนั้นโรงพยาบาลราชพฤกษ์ก็เกิดขึ้นแล้ว ในตอนนั้นถือเป็นโรงพยาบาลเอกชนขนาดใหญ่ของขอนแก่น ด้วยขนาดเตียงเมื่อแรกเริ่มก่อตั้งอยู่ที่ 55 เตียง

        ผมขอปูพื้นคร่าวๆ ก่อนแล้วกันครับว่าโรงพยาบาลนี้ก่อตั้งโดยกลุ่มแพทย์ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น และช่วงเกือบ 30 ปีที่ผ่านมานี้ก็นับว่าผ่านร้อนผ่านหนาวมาเรียบร้อย จนตอนนี้ถ้าพูดว่าเป็นโรงพยาบาลที่เป็นที่รักและรู้จักของคนขอนแก่นก็ไม่นับว่าผิดมากนัก

        และก็เพราะเป็นที่รู้จักมากนี่แหละมันเลยต้องมีการขยับขยายกันสักนิด

        หลังจากลงความเห็นกันได้แล้วว่าควรขยายที่ทางเพิ่มเติม ทางโรงพยาบาลราชพฤกษ์ก็ได้เริ่มทำการย้ายที่ แล้วก็จัดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบโครงสร้างของตัวโรงพยาบาลเสียใหม่ให้ไฉไลกว่าเดิม

        ทางโรงพยาบาลราชพฤกษ์เค้าก็ไม่ต้องการที่จะทำโรงพยาบาลให้ออกมาหน้าตาเหมือนโรงพยาบาลทั่วไปตามที่เราเห็นกันดาดดื่น แต่ต้องการแนวทางการออกแบบให้ออกมาเป็นแนวของ "Healing Environment" ที่สุด

        จนสุดท้ายมันก็ออกมาในรูปแบบของโรงพยาบาลในฝันเลยครับ คือมีฟังก์ชันที่ครบครัน ให้คนไข้ได้ใช้ธรรมชาติบำบัด ที่สำคัญคือให้ความรู้สึกเหมือนว่าเราไม่ได้มาโรงพยาบาล แต่มาเยี่ยมบ้านหลังใหญ่เสียมากกว่า

        ในเรื่องของการออกแบบนั้น จุดสำคัญคือการตั้งคำถามว่า “โรงพยาบาลในฝันเป็นอย่างไร”

        ผมรู้สึกว่าคำถามนี้นับเป็นการต่อยอดและสร้างจินตนาการรวมถึงแรงบันดาลใจได้ดีไม่น้อย

        เราทุกคนต้องเคยเข้าโรงพยาบาลกันมาแล้วล่ะ และก็น่าจะมีบางจุดที่ทำให้รู้สึกไม่ชอบโรงพยาบาลนัก อย่างผมเนี่ยไม่ค่อยถูกโรคกับโรงพยาบาลเท่าไหร่ 5555 กลิ่นยาเอย พยาบาลหน้าดุๆ เอย หรือตัวอาคารที่ทำให้ดูเคร่งขรึมเก่าแก่น่ากลัวอะไรพวกนี้อีก

        คำถามง่ายๆ นี้สามารถให้คำตอบออกมาได้หลายรูปแบบ จนมันมาจบที่ว่าโรงพยาบาลในแบบที่คนต้องการคือการเป็นโรงพยาบาลที่สร้างสภาพแวดล้อมเหมาะสมกับการ healing มีประสิทธิภาพในการใช้งานและบริหารจัดการ เดินแล้วไม่หลงทาง แถมยังต้องสอดคล้องกับบริบทของเค้าด้วย

        จากหลายๆ ความเห็นมารวมกัน สรุปคือการได้มาโรงพยาบาลที่ให้ความรู้สึกเหมือนบ้านคือสิ่งที่ดีที่สุด

        โรงพยาบาลราชพฤกษ์แห่งใหม่เค้าใช้เวลาออกแบบก่อสร้างนานถึง 7 ปีเลยนะกว่าจะสร้างเสร็จสมบูรณ์ สำหรับทีมนักออกแบบที่นำทัพหนนี้คือ "สถาบันอาศรมศิลป์" และ "กา-ละ-เท-ศะ" เข้ามาดูแลในส่วนของงานออกแบบสถาปัตยกรรม ซึ่งทางกา-ละ-เท-ศะ ก็รับหน้าที่ในเรื่องของการออกแบบสถาปัตยกรรมภายในด้วย

        นอกจากนี้ยังมี "P Landscpae" มาร่วมเสริมทัพในด้านการออกแบบงานภูมิสถาปัตยกรรม และ "LD49" มาดูแลการออกแบบ Lighting ของโรงพยาบาลครับ

        การสร้างสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเยียวยาเค้าเน้นไปที่การสร้างพื้นที่ธรรมชาติบำบัด มิตรภาพบำบัด สถาปัตยกรรมบำบัด และจิตวิญญาณบำบัด

        ฟังดูเข้าถึงยาก แต่จริงๆ แล้วมันก็คือการออกแบบโรงพยาบาลออกมาให้อยู่ในรูปของสถานที่ที่ผู้คนคุ้นเคยเพื่อลดความตึงเครียด ไม่ให้คนไข้รู้สึกไม่สบายใจนั่นเอง

        การมีพื้นที่ธรรมชาติบำบัดก็ไม่ต่างอะไรกับการที่มีสวนอยู่ในบ้านเลยครับ ยิ่งไปกว่านั้นสีเขียวๆ กรีนๆ ของต้นไม้ใบไม้มันก็ช่วยให้ผลลัพธ์ที่ดีกับร่างกายและจิตใจของเราด้วยอีกทาง

        ด้านมิตรภาพบำบัดเค้าบอกว่าเหมือนกับห้องรับแขกเอาไว้รองรับเพื่อนๆ ญาติๆ มาปรับทุกข์ผูกมิตร สามารถควบคู่ไปกับส่วนของความเป็นจิตวิญญาณบำบัดได้

        สุดท้ายสถาปัตยกรรมบำบัดก็คือรูปแบบบ้านที่ชาวอีสานคุ้นเคยครับ ด้วยการใช้วัสดุไม้หรือวัสดุเลียนแบบไม้มาทำให้ตัวโรงพยาบาลดูอบอุ่นเหมือนอยู่บ้าน ใช้องค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมท้องถิ่นที่คุ้นตามาลดความตึงเครียดของคนที่มาโรงพยาบาลได้เป็นอย่างดี

        สีที่เค้าใช้จะเป็นโทนอุ่น ซึ่งทางทีมออกแบบเลือกใช้อุณหภูมิสีของหลอดโทนสี Warm white 3000 เคลวินมาใช้ในพื้นที่อาคารทั้งหมด (แต่พวกห้องตรวจ ห้องฉุกเฉิน อะไรพวกนี้จะเป็นอุณหภูมิสีโทน Cool white 4000 เคลวินนะ)

        ผมรู้มาว่าเค้ามีทีมนักออกแบบศึกษาลมอีสานและทำ Simulation เรื่องลมโดยเฉพาะด้วย แบบว่าศึกษาอย่างละเอียดเพื่อให้คนที่มาใช้บริการรวมถึงแพทย์พยาบาลในโรงพยาบาลอยู่ที่นี่ได้แบบไม่ต้องพึ่งแอร์ เปิดแค่ประตู หน้าต่าง อากาศก็ไหลเวียนสะดวกแล้วงี้

        อีกเรื่องที่ต้องพูดถึงคือการใส่ใจรายละเอียดในการออกแบบครับ

        พวกพันธุ์ไม้ที่ใช้ในโรงพยาบาลเป็นไม้พื้นถิ่นทั้งหมดเลย จำพวกต้นสะเดา แคบ้าน แคนา ทองกวาวอะไรพวกนี้ มีไม้เลื้อยปกคลุมให้ความร่มเย็นเข้ามาเสริม และที่เลือกแบบนี้คือนอกจากโอกาสที่ต้นไม้ตายจะน้อยเพราะเป็นพืชพันธุ์ที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมแล้วยังทำให้คนไข้รู้สึกคุ้นเคยอีกด้วย

        พูดง่ายๆ คือเน้นให้บรรยากาศทุกส่วนดูอบอุ่นผ่อนคลาย เหมาะสมกับความเป็น "ธรรมชาติบำบัด" นั่นเอง

        เชื่อว่าถ้าใครได้เห็นก็คงจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า โรงพยาบาลราชพฤกษ์นั้นไม่เหมือนโรงพยาบาล แต่เหมือนบ้านหรือไม่ก็รีสอร์ทมากกว่า

        และเพราะความตั้งใจจริงของทางโรงพยาบาลที่ใส่ใจในหลายๆ รายละเอียดแบบนี้แหละมันถึงทำให้คนที่เข้ามารับบริการรู้สึกมีความสุข เป็นอีกหนึ่งเหตุผลที่ทำให้โรงพยาบาลราชพฤกษ์ประสบความเร็จครับ

        เป็นทั้ง "โรงพยาบาล" และ "โรงพยาบ้าน" ไปในตัวจริงๆ

        photo credit: ratchaphruekhospital, arsomsilparchitect