"เอหิปัสสิโก" เป็นสารคดีที่ผมตั้งใจจะไปดูแต่แรกแล้วแหละ ด้วยความที่มันเป็น "สารคดี" แล้ว genre นี้มันไม่ได้บูมมากในหมู่คนไทย โรงที่ฉายก็เลยน้อยนิด

        ถึงอย่างนั้นผมก็เล็งแล้วล่ะว่า โอเค เดี๋ยวไปดูวันนั้นวันนี้ ที่นั่นที่นี้ แต่ไปๆ มาๆ โควิดก็กลับมาตู้มมมระบาดหนักอีกหน ตอนนั้นผมก็ลังเลว่าควรไปดูหรือเซฟตัวเองก่อนดี คิดไปคิดมาจนถึงวันฉาย ดูสถานการณ์รอบกายแล้วก็ได้แต่คิดว่า "เซฟตัวเองก่อนแล้วกัน"

        สุดท้ายเลยไม่ได้ไปดู แต่ใจก็คิดว่าไม่แน่อาจจะได้ลง Netflix ก็ได้นะ แล้วก็ได้ลงจริงๆ ครับ ผมเลยกดเตือนไว้เลย ชึ่บ~ พอถึงเวลาก็ได้ดูกับเค้าสักที 5555

        ต้องบอกไว้ก่อนว่า สารคดีเรื่องนี้ "ไม่ใช่" สารคดีเปิดโปงวัดธรรมกาย หลายคนเข้าใจและคาดหวังว่ามันจะนำเสนอในแง่มุมนั้น แต่ความจริงแล้วไม่ใช่นะครับ

        ตัวสารคดีโดยรวมแล้วเนี่ยเป็นสารคดีที่ผมขอใช้คำว่า "นำเสนอ" ก็แล้วกัน

        นำเสนอให้คนที่ไม่ว่าจะสนใจหรือไม่ได้สนใจวัดธรรมกาย ได้ลองเข้าไปสัมผัสดูจากแง่มุมหลากหลายที่ตัวผู้กำกับเค้าจับเข้ามาไว้ในสารคดีความยาว 1 ชั่วโมง 24 นาทีชุดนี้นี่แหละครับ

        เราจะได้ไปดูเรื่องราวที่เกิดขึ้นในวัดธรรมกายจากหลากหลายแง่มุม ทั้งจากคนที่ศรัทธามาก คนที่คลั่งไปเลย คนที่ต่อต้าน นักวิชาการ พระในวัด หรือแม้กระทั่งอดีตพระในวัดก็ด้วย

        ดูๆ ไปแล้วผมนึกถึง "Wild Wild Country" ครับ เป็นหนึ่งในสารคดีที่ผมชอบมาก พูดถึงภควัน ศรีรัชนี หรือที่เราจะคุ้นกันในชื่อ "โอโช" ผู้นำทางจิตวิญญาณที่ย้ายอาศรมจากอินเดียไปอยู่ในโอเรกอน เป็นหนึ่งในเรื่องราวที่เราสามารถพูดถึงได้สองแง่มุมเหมือนกรณีวัดธรรมกายเลยครับ

        เค้าจะใช้วิธีค่อยๆ เล่าเรื่อง ค่อยๆ ให้เราไปสัมผัสเอาจากทั้งลูกศิษย์ คนที่ศรัทธา กับพวกคนที่ต่อต้าน รวมไปถึงชาวบ้านที่ได้รับความเดือดร้อนจากลูกศิษย์ของภควัน ฟังจากทั้งสองฝ่ายแล้วให้เราตัดสินใจเอง

        สารคดีชุดนี้มีให้ดูใน Netflix นะครับ ถ้าใครมีเวลาและชอบแนวๆ เอหิปัสสิโกก็แนะนำให้ลองดู Wild Wild Country กันได้ อาจต้องใช้เวลานานหน่อยกว่าจะดูจบ (เพราะยาว) แต่สนุกมาก!

        กลับมาที่เอหิปัสสิโก มันก็ตามชื่อครับคือ "Come and See" เพราะงั้นถ้าเราไปคาดหวังว่ามันคือสารคดีตีแผ่วัดพระธรรมกายล่ะก็อาจจะผิดหวังได้นะ

        ที่ผมชอบการถ่ายทำในลักษณะนี้เพราะมันเหมือนกับว่าเราเป็นแค่คนที่คอยเฝ้าดูเหตุการณ์ครับ ถ้าเป็นภาษาหนังสือก็คงต้องบอกว่าเป็น "มุมมองพระเจ้า"

        ไอ้มุมมองพระเจ้ามันมีข้อดีตรงที่เราจะได้ฟังความจากทั้งสองฝ่าย รู้กันอยู่แล้วล่ะว่า topic นี้มันหนีอคติในใจไม่ได้หรอก การถ่ายทำแบบนี้มันเลยช่วยให้เราได้เห็นมุมมองที่หลากหลายมากขึ้น ไม่ใช่การยัดเยียดในสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากเกินไป

        สิ่งหนึ่งที่ผมรู้สึกชอบคือ มุมถ่ายภาพในเรื่องทำออกมาได้ดีและดูตั้งใจนะ เพราะจะมีหลายๆ ซีนที่ถ่ายช่วงที่วัดทำพิธีแล้วจะถ่ายติดกล้องถ่ายทำของทางวัดธรรมกายมาอีกต่อหนึ่ง

        พอดูแล้วเราก็คิดได้ว่าเออ มันก็คือการที่พุทธศาสนาหลอมรวมเข้ากับเทคโนโลยี และทุกอย่างก็เหมือนละครฉากหนึ่งจริงๆ

        แต่แน่นอนว่า สิ่งหนึ่งที่คนพูดถึงกันเยอะมากหลังจากดูเอหิปัสสิโกจบไปก็คือ การที่ตัวสารคดีเล่าออกมาแล้วมีเนื้อหาที่ทำให้เรานึกไปถึงความสัมพันธ์แบบธรรมกายกับอีกหลายสถาบัน

        ผมคิดว่าถ้าดูแล้วเราจะเชื่อมโยงได้ครับว่าไอ้เรื่องพวกนี้มันอยู่รอบตัวเรามากๆ เกิดเป็นการตั้งคำถามต่อไปอีกทอดว่า อ้าว สรุปแล้วมันคือการต่อสู้ระหว่างรัฐกับวัดธรรมกาย หรือว่าเป็นการต่อสู้ในแง่ของการชิงความศรัทธาจากผู้คนของอะไรกันแน่?

        ดูจบแล้วก็นั่นแหละครับ สมชื่อเรื่อง คือ "จงเข้ามาดูเถิด" ซึ่งก็ต้องเข้าไปดูเองจริงๆ สุดท้ายแล้วเราจะตัดสินใจว่ายังไง มอง topic นี้ออกไปในแง่มุมไหน จะเปลี่ยน subject ใหม่เป็นอะไรก็อยู่ที่เราจะให้คำตอบนั้นด้วยตัวเอง

        ใครที่พลาดดูในโรง หรือใครที่ดูแล้วแต่อยากดูอีกหนเพื่อเก็บรายละเอียดซ้ำ ก็สามารถเข้าไปดูกันได้ใน Netflix เลยนะครับ